{"id":7837,"date":"2021-01-18T12:04:33","date_gmt":"2021-01-18T11:04:33","guid":{"rendered":"https:\/\/devitaliteitrevolutie.nl\/?p=7837"},"modified":"2021-01-18T12:15:15","modified_gmt":"2021-01-18T11:15:15","slug":"surfen-op-de-natuurlijke-golven-van-je-energie","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/devitaliteitrevolutie.nl\/surfen-op-de-natuurlijke-golven-van-je-energie\/","title":{"rendered":"Surfen op de natuurlijke golven van je energie"},"content":{"rendered":"

Misschien vind je het normaal om een paar uur achter elkaar door te kunnen werken of actief te zijn. Je lichaam en brein hebben echter een natuurlijk en intrinsiek<\/em> ritme waarin activiteit en rust elkaar afwisselen. Dit ritme wordt de Basic Rest-Activity Cycle<\/em> (brac)[1]<\/sup><\/a> genoemd, onze basale rust-activiteitscyclus. Deze cyclus is een bioritme dat zo\u2019n een tot twee uur duurt en zich de hele dag door afspeelt, ergens tussen de 8 en 15 keer per dag. De eerste helft van het ritme is een fase waarin je relatief meer energie, alertheid en betrokkenheid met je omgeving ervaart. Nadat deze alertheid piekt, volgt er een tweede fase waarin je alertheid van nature weer wat afneemt. In de laatste twintig minuten van de brac ontstaat er juist een klein \u2018energiedal\u2019 waarin je makkelijk afgeleid raakt, lichte moeheid voelt en ook spontane (dag)dromerigheid kunt opmerken.[2]<\/sup><\/a><\/p>\n

Het dalmoment van de rust-activiteitscyclus is dus een natuurlijk moment voor een pauze of soms zelfs een middagdutje. Maar op zijn minst is een energiedal het signaal om even terug te schakelen in je inspanningsniveau. Als je dat goed doet, kan er in de laatste twintig minuten van het ritme belangrijke verwerking en verversing plaatsvinden in je lichaam, brein en geest. Dat zorgt er dus voor dat je daarna weer kunt pieken door volledig wakker en betrokken te zijn bij je volgende activiteit. Je kunt dit hele ritme dus voor je zien als een \u2018wipwap\u2019 (zie Figuur 1). Net als op een wipwap wordt in je lichaam en brein elke actie gecompenseerd door een tegenreactie. Na een fase van inspanning, activiteit en energieverbruik, hoort er altijd een fase te volgen waarin je terugveert naar een staat van meer ontspanning, rust en herstel. Dit wipwapeffect is de essentie van goede zelfregulatie. Het volgen van dit ritme \u2013 en vooral het toelaten van ontspanning in de dalmomenten \u2013 houdt je in balans, waardoor je optimaal kunt blijven functioneren.<\/p>\n

\"Figuur<\/a>
Figuur 1 . Het wipwapeffect dat ontstaat bij een optimale lichamelijke balans tussen energieverbruik en energieherstel. Dit is de basis voor de dagelijkse ritmes van je lijf.<\/em><\/figcaption><\/figure>\n

Maar wat gebeurt er als je zo\u2019n dalmoment overslaat? Stel, je werkt een uurtje langer door dan normaal, bijvoorbeeld tijdens je lunchpauze, om toch nog even dat ene belangrijke document af te krijgen. Je gaat dus voorbij aan een van je dalmomenten van de dag, door nog even extra gas te gegeven. Gelukkig is je zelfregulerend vermogen enorm veerkrachtig. Een uur later is je document namelijk af en je krijgt opnieuw de kans om terug te veren naar een rustmoment \u2013 er komt immers vanzelf weer een nieuw energiedal langs vanwege het ritme van je rust-activiteitscyclus. Dit keer is het energiedal echter wel wat dieper omdat je een vorig rustmoment hebt overgeslagen. Je begint te gapen en je spontaan uit te rekken. Allemaal biologische signalen die tegen je zeggen: tijd voor ons herstelmoment. Als je deze rustfase dan toelaat, kunnen je lichaam, brein en geest alsnog de nodige herstelwerkzaamheden verrichten. Misschien ben je dan even een halfuurtje uit de running, maar even later kun je vanzelf weer een nieuwe golf pakken waarop je energie en alertheid weer toenemen. Zo kun je tijdens je dag letterlijk surfen op de natuurlijke golven van je energie. Dat is de basis voor een goede balans tussen in- en ontspanning, die leidt tot duurzame vitaliteit en een prettige flow in je dag.<\/p>\n

Maar wat nou als je de golven en vooral de dalmomenten van je rust-activiteitscyclus blijft negeren, of ze niet eens opmerkt? Dan zul je waarschijnlijk grijpen naar die dubbele espresso, energiedrank of ongezonde snack, om jezelf steeds weer uit het dal te trekken. Of je forceert jezelf op andere manieren om door te gaan, bijvoorbeeld door de tijdsdruk op te voeren in je werk, intensief te sporten in de avond of met \u2018biohacks\u2019, zoals exotische supplementen van internet. Zo zijn er tegenwoordig helaas talloze manieren om de normale energiedipjes over te slaan. En aanvankelijk kun je op deze manier ook echt langer, sneller en harder door gaan. Je ontregelt zo echter ook je natuurlijke ritmiciteit en dus ook je zelfregulerende vermogen. Je cre\u00ebert een kunstmatig ritme van de hele dag aan staan en \u2018s avonds of in het weekend instorten van de uitputting.<\/p>\n

Naast het feit dat je zo je eigen zelfregulerende vermogen ondermijnt, ontstaat er ook nog een ander probleem: opgestapelde stress (zie Figuur 2). Want om je lichaam, brein en geest steeds weer uit een energiedal te houden, moet je het mobilisatiesysteem gebruiken om gas te blijven geven. En om zo langdurig gas te kunnen geven, moet je energie lenen uit je reservecapaciteit.[3]<\/sup><\/a> Deze energiereserves zijn bedoeld voor momenten van leven of dood, maar nu gebruik je ze om jezelf langdurig in te spannen. De energieschuld \u2013 opgestapelde stress \u2013 die je hiermee opbouwt moet je vroeg of laat gaan terugbetalen. Het lastige is echter dat het met de tijd steeds moeilijker voelt om aan je energieschuld toe te geven. Dat is het effect van de negativity bias en de neerwaartse spiraal. Het voelt dan te onveilig om echt tot rust te komen. Je zegt of denkt dan: \u2018Als ik nu zou gaan rusten kom ik n\u00f3\u00f3it meer op gang\u2019. Je hoort hierin terug dat je dan niet meer vertrouwt op het wipwapeffect van het lichaam. Alsof je voor altijd in het energiedal vast zou komen te zitten als je eraan toe zou geven. Of het voelt alsof je iets belangrijks uit het oog verliest wanneer je \u00e9chte rust en diepe ontspanning toelaat. De negativity bias cre\u00ebert dan onbewust een gevoel van onveiligheid en je hoofd gaat dan weer op zoek naar problemen die nog onopgelost zijn.<\/p>\n

Zo kan het dus zijn dat je weken-, maanden- of zelfs jarenlang te weinig \u00e9chte ontspanning toelaat. Maar als de stress zich op blijft stapelen en herstel te lang uitblijft, kan de rente van je energieschuld hoog oplopen of zelfs onbetaalbaar worden. Zo heb je vast weleens gehoord van mensen die na een jaar \u2013 of jaren \u2013 keihard werken tijdens de eerste dag van hun vakantie of pensioen ziek worden. Het natuurlijke wipwapeffect is dan zo lang onderdrukt geweest dat bij het eerste moment van veiligheid en \u00e9chte ontspanning de wipwap de andere kant op schiet. Je wordt dan met zoveel achterstallig onderhoud geconfronteerd dat je lichaam overweldigd wordt, met ziekte of zelfs overlijden tot gevolg.[4]<\/sup><\/a><\/p>\n

\"Figuur<\/a>
Figuur 2. Opgestapelde stress en achterstallig onderhoud. Wanneer je het wipwapeffect van je lichaam negeert en te lang in je risico- of gevarenzone leeft, stapel je stress op. Die \u2018energieschuld\u2019 neemt ruimte in aan de linkerkant van je vitaliteitmeter. Hoe vaker en langer je energie leent, hoe kleiner je \u00e9chte bandbreedte wordt door het achterstallige onderhoud dat zich in je lichaam opstapelt. Gelukkig kun je de energieschuld afbetalen door meer rust te nemen en je natuurlijke ritmes te respecteren, waaronder je rust-activiteitscyclus. Daarvoor is het nodig om het plezier te hervinden in ontspanning en \u2018niks doen\u2019.<\/em><\/figcaption><\/figure>\n

Goed, tijd voor een kleine pauze om even bewust adem te halen. Laat al deze informatie rustig bezinken. We hopen dat deze informatie je wat extra motivatie geeft om (nog) beter voor je lijf en bioritmes te zorgen. En gelukkig is er ook weer goed nieuws. De schoonheid van je lichaam en het zelfregulerende vermogen, is dat het je elke dag nieuwe kansen biedt om in een betere balans te gaan leven. Hoewel het soms niet zo voelt, is je zelfregulerende vermogen altijd \u2013 \u00e1ltijd \u2013 op zoek naar heling, gezondheid en vitaliteit. En jij kunt er elke dag opnieuw voor kiezen om beter samen te werken met je lichaam.<\/p>\n

Als het gaat om je rust-activiteitscyclus is het dus belangrijk om te leren surfen op je natuurlijke pieken en dalen van energie, alertheid en betrokkenheid. En zoals je nu weet zit de winst \u2018m hierbij vooral in de terugkerende dalmomenten tijdens je dag. Bewuste pauzes tijdens de natuurlijk dalmomenten van je dag gaan je helpen om opgestapelde stress eerder te ontladen. Door bewust te ontspannen tijdens dalmomenten, zul je lichamelijke signalen van \u2018ontlading\u2019 leren herkennen. Ontlading betekent simpelweg dat je lichaam van een hoger energieniveau terugschakelt naar een lager energieniveau. Dat zie je bij andere dieren ook terug. Denk bijvoorbeeld aan een hond die na het uitlaten thuiskomt. Het dier begint dan te schudden om letterlijk de overtollige spanning van zich af te werpen. Ons lichaam doet dit ook via soortgelijke autonome impulsen en reacties. Deze lichamelijke reacties helpen gemobiliseerde energie te ontladen, om van een waakzame staat terug te schakelen naar kalmte en ontspanning. Signalen van ontlading die je kunt leren herkennen zijn: een golf van warmte of hitte, tintelingen op je huid of in je spieren, een \u2018stromend\u2019 gevoel in ledematen, spontane vibraties of trillingen van spieren, een diepe zucht, geeuwen, rommelende darmen en opboeringen, (warme) tranen of spontane stretches. De kunst is om deze signalen simpelweg toe te laten en ze niet te onderdrukken. Uiteindelijk voelen dit soort lichaamsreacties vaak prettig en leiden ze tot plezierige gevoelens van kalmte, ontspanning en welzijn. Laten we hier eens mee oefenen.<\/p>\n

 <\/p>\n

Oefening: Plezier in ontspanning<\/h3>\n

Het belangrijkste wat je kunt doen voor het ritme van in- en ontspanning en het ontladen van stress, is om je bewust te worden van je natuurlijk dalmomenten \u2013 en om hier vooral bewust van te gaan genieten. We gaan daar mee oefenen, maar laten we eerst reflecteren op hoe je nu in je leven omgaat met je ritme van in- en ontspanning.<\/p>\n

Kijk eens terug op een normale werkdag van de afgelopen week. Loop als het ware de tijdlijn van je dag na en let vooral op het ritme van in- en ontspanning, oftewel periodes van activiteit en rust. Beantwoord dan de volgende vragen:<\/p>\n