We leven dankzij de coronacrisis in zeer uitdagende tijden. We hadden al jaren te maken met een ongekende toename van stress en burn-out, ook wel de stressepidemie genoemd. En daar is sinds dit jaar onverwachts de coronacrisis bij op gekomen. Steeds meer mensen worstelen met de effecten hiervan en experts vrezen een nog grotere toename van burn-out in deze tijd, helemaal nu de tweede golf vol heeft toegeslagen.
Wat kun je zelf doen? Hoe zorg je dat je zo goed mogelijk door deze tijd heen komt? Of er misschien zelfs uitgeruster uitkomt dan dat je erin ging? Volgens een grote groep onderzoekers, waaronder leefstijlgeneeskundigen bij TNO, valt er gelukkig veel binnen je eigen ‘cirkel van invloed’. Om de verschillende hulpbronnen die je kan inzetten makkelijk te maken voor jezelf, kun je leunen op De Zeven Pijlers voor Vitaliteit.
De Zeven Pijlers voor Vitaliteit
De Zeven Pijlers voor Vitaliteit vormen samen een unieke en integrale aanpak die je helpen om de biologische, psychologische en sociale aspecten van jouw leven beter te begrijpen, in balans te brengen en te versterken. In ons nieuwe boek De vitaliteitrevolutie kun je hier uitgebreid over lezen en in dit artikel geven we je een overzicht van de pijlers. Bij elke pijler geven we je tips hoe je deze kan inzetten tijdens de coronacrisis.
Je ziet in de afbeelding van de Zeven Pijlers hoe deze als netwerk met elkaar verbonden zijn. Elke pijler beïnvloedt de andere pijlers. Zo werken positieve veranderingen binnen elke pijler dus door naar andere aspecten van je leven.
In de afbeelding zie je De Zeven Pijlers voor Vitaliteit. Energie staat centraal in dit model; daaromheen staan de andere pijlers met elkaar in verbinding. Elke pijler draagt bij aan een optimale energieregulatie.
Daarnaast beïnvloedt elke pijler ook de andere pijlers. Zo kunnen de positieve veranderingen binnen elke pijler doorwerken op andere aspecten van je leven. We zullen nu uitleggen wat elke pijler inhoudt en hoe deze kan helpen tijdens de coronacrisis.
Pijler 1: Energie
De kern van vitaliteit draait om energie, levendigheid en levenskracht. Vanuit deze pijler kijk je hoe je jouw energie op de juiste manier kan gaan gebruiken. Je wil voorkomen dat je in een neerwaartse spiraal van stress terechtkomt, want dat maakt je des te vatbaarder voor ziekten zoals Covid-19 én het belemmerd je herstel na deze crisis.
Deze pijler draait erom dat je jouw je energie goed leert in te zetten, waardoor je een opwaartse spiraal van vitaliteit kunt creëren. In het boek leer jer hiervoor je persoonlijke vitaliteitmeter te ontwikkelen waarmee je tijdens je dag je energiebalans kan aansturen.
Coronacrisis tip bij pijler 1:
- Neem regelmatig, liefst ieder uur, even een pauze om kort stil te staan bij je energiebalans. Hoe is je houding? Je ademhaling? Heb je onbewust wat spanning opgebouwd tijdens het thuiswerken of doordat je de berichtgeving rond Corona op de voet volgt?
- Gebruik deze korte pauze om je ‘status’ op te merken en daarna bewust even spanning los te laten. Dat doe je door gewoon even achterover te leunen in je stoel en diep te zuchten.
- Onthoud: stap terug, voel je rug en laat een zucht!
Pijler 2: Lichaam
De tweede pijler voor vitaliteit is je lichaam, en om een goede reden. Je lijf is de belangrijkste bron voor energie, gezondheid en vreugde in je leven. Als rode draad in deze pijler kun je denken aan lichamelijke ritmiciteit. De ritmes die de grootste invloed hebben op je vitaliteit zijn: je slaap, voeding, lichaamsbeweging en ademhaling. Als deze ritmes ontregeld en chaotisch zijn, zul je weinig vooruitgang boeken op alle andere pijlers. Maar als jouw ritmes samen een mooie harmonie vormen, zul je direct verbeteringen zien in de andere pijlers.
Coronacrisis tip bij pijler 2:
- Ritmiciteit en regelmaat gaan hand in hand. Juist door de coronacrisis wordt dit ontregeld. Zorg daarom, vooral als je nu moet thuiswerken, dat je zelf een duidelijk ritme creëert van inspanning en ontspanning.
- Markeer de verschillende fases van je dag.
- Zorg dat je op dezelfde tijden opstaat en opstart, werkt, pauzeert en dat je vooral het einde van je werkdag markeert zodat je daarna helemaal kan ontspannen en afwikkelen.
Pijler 3: Cognitie
De derde pijler voor vitaliteit is je cognitie, de manier waarop je patronen in de wereld leert kennen en herkennen. Je belevingswereld bepaalt hoe jij naar dingen kijkt. Zie je vooral problemen en gevaren, of juist hulpbronnen en mogelijkheden? In deze pijler kun je leren om mentale patronen te herkennen en bij te sturen, zodat je meer mentale helderheid, flexibiliteit en vrijheid ontwikkelt.
Door grip te krijgen op je aandacht kun je steeds makkelijker uit negatieve denkpatronen stappen, zul je nieuwe mogelijkheden in het hier-en-nu gaan zien en ga je betere keuzes maken.
Coronacrisis tip bij pijler 3:
- Door de onzekerheid, spanning en stress rondom de coronacrisis wordt de neiging versterkt om te piekeren over toekomst of verleden.
- Een simpele maar uitdagende tip is om regelmatig je aandacht weer bewust terug te brengen naar het hier-en-nu.
- Kijk bijvoorbeeld bewust en langzaam rond in je omgeving en benoem (in gedachten) wat je ziet: computer, tafel, plant, blauwe lucht, enzovoorts. Dit helpt je lichaam en geest weer terug in het hier-en-nu te komen.
Pijler 4: Emotie
De emotionele pijler is voor veel mensen het uitdagendst en misschien herken je net als hen dat je zelf ook weleens het contact met je emoties kwijt bent. Maar dat maakt deze pijler juist ook het meest transformatief. Want een rijkere emotionele belevingswereld betekent een rijker leven. Daarvoor kun je bewust je emotionele repertoire leren vergroten. En door actief je positieve emoties te cultiveren, kun je jouw maximale veerkracht, vitaliteit en capaciteit in het omgaan met uitdagingen vergroten. Dat is de kracht van emotie.
Coronacrisis tip bij pijler 4:
- Normaliseer de negatieve emoties die je op momenten kunt ervaren tijdens deze crisis: irritatie, boosheid, angst, verdriet, rouw, het is allemaal normaal om te ervaren tijdens ‘het nieuwe normaal’.
- Acceptatie van deze emoties is essentieel. En dit kun je aanvullen met het oefenen van je positieve emoties: door bijvoorbeeld dagelijks op te schrijven waar je dankbaar voor bent.
- Of denk regelmatig aan één van je favoriete vrienden of familieleden, zie ze voor je in je geest en wens ze iets positiefs toe zoals rust, gezondheid en geluk. Dit roept vaak soortgelijke positieve gevoelens in jezelf op.
Pijler 5: Identiteit
Dit is de meest diepgaande pijler. Je identiteit is de manier waarop jij jouw dagelijkse ervaringen organiseert om de wereld behapbaar te maken. Veranderingen in je identiteit veranderen daarom je leven. In deze pijler kun je bewust reflecteren op wie je denkt te zijn en onderzoeken wie je écht bent. In het boek De vitaliteitrevolutie leer je om met zelfcompassie te kijken naar je overlevingsstrategieën en hoe deze je oude kwetsbaarheden beschermen. En hoe je zo nieuwe niveaus van zelfbeschikking, volwassenheid en authenticiteit kunt ontdekken in jezelf. In de woorden van Joseph Campbell, het voorrecht van een leven is om te zijn wie je bent.
Coronacrisis tip bij pijler 5:
- Vooral als je thuiswerkt kunnen grenzen snel vervagen. Neem daarom een paar minuten per dag om te herkennen welke rol je op welk moment wil vervullen, bijvoorbeeld in je gezin of op je werk.
- Bewaak vervolgens deze grens, door bewust te zijn dat je na werktijd weer ‘in’ je gezinsrol stapt.
- Maak desnoods een klein ritueel voor jezelf: bewust je kantoorspullen opruimen, even wat fris water in je gezicht gooien of bijvoorbeeld bewust van ruimtes verwisselen zodat je letterlijk over de drempel van je andere rol instapt.
Pijler 6: Interactie
In deze pijler staat er een bijzondere paradox op je te wachten: verbinding en autonomie. Je wilt als mens in verbinding leven met anderen, maar je wilt ook vrijelijk jezelf kunnen zijn. In deze pijler gaat het erom dat je verbindend kan communiceren met anderen én hoe je jouw autonomie kunt behouden in relaties – ook als die relaties uitdagend worden. Het integreren van autonomie in verbinding is een van de plezierigste, betekenisvolste en bevredigendste ervaringen die we als mens in ons dagelijks leven kunnen hebben.
Coronacrisis tip bij pijler 6:
- Check-in met de mensen die je door het afstand houden minder ziet en reik zelf ook uit wanneer je het moeilijker hebt.
- Stuur een berichtje naar een vertrouwde vriend(in) of collega, bijvoorbeeld: “het gaat even niet zo lekker, zin om vanavond even bij te praten?”.
- En als het juist wel goed gaat, maak dan vooral ook nog steeds plezier met anderen: stuur elkaar voiceberichten, grappige memes of ontmoet je vrienden op Zoom voor een pubquiz.
Pijler 7: Tijd
Tijd, de laatste pijler, geeft letterlijk en figuurlijk een extra dimensie aan de Zeven Pijlers voor Vitaliteit. Ironisch genoeg gaan we het belang van tijd meer inzien naarmate we er minder van hebben. Dat brengt ons naar de vraag wat écht belangrijk is in de beperkte tijd die we allemaal hebben. In deze pijler kun je bewust onderzoeken wat jouw hoger doel is, iets dat uitstijgt boven de oppervlakkigheid van een dagelijkse to-dolijst. Met een gevoel van je hogere doel kun je ook jouw ‘doelenpiramide’ in kaart brengen en vertalen naar dagelijkse actiepunten die je helpen om je tijd goed te besteden. Een vitaal mens leidt zo een betekenisvol leven en gebruikt zijn of haar tijd wijselijk. Leer van je verleden, wees klaar voor de toekomst en leef vooral in het hier-en-nu.
Coronacrisis tip bij pijler 7:
- Een kantoortuin is voor veel mensen overprikkelend, maar thuiswerken in een vol huis met talloze apparaten is soms net zo erg.
- Maak daarom regelmatig een rondje door je werkkamer als je thuiswerkt en check welke prikkels je kan verbeteren, zoals licht, geluid, geur of temperatuur.
- Als je aan je werk gaat zitten, neem dan bewust eerst tijd om je goed te oriënteren op wat écht belangrijk is: welke taak of activiteit levert je de meeste vooruitgang op als het gaat om de hogere doelen in je (werk)leven?
